Sưng nướu răng khôn: Nguyên nhân & cách điều trị dứt điểm
Sưng nướu răng khôn là tình trạng thường gặp nhưng không thể xem nhẹ, bởi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những biến chứng tiềm ẩn liên quan đến răng khôn. Khi răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc bị lợi trùm, nguy cơ viêm nhiễm, đau nhức và sưng nướu rất dễ xảy ra. Vậy bạn nên làm gì khi gặp tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu rõ về hiện tượng sưng nướu răng khôn để có hướng xử lý đúng và an toàn.
Sưng nướu răng khôn là gì?
Sưng nướu răng khôn là một phản ứng viêm tại vùng mô mềm xung quanh răng số 8 (răng khôn). Đây là hiện tượng thường xảy ra khi răng khôn bắt đầu trồi lên nhưng chưa hoàn thiện về vị trí hoặc hình dạng, khiến vùng lợi bị kích ứng. Biểu hiện sưng có thể kéo dài từng đợt ngắn hoặc tái phát nhiều lần, tùy thuộc vào tình trạng răng khôn và môi trường trong khoang miệng.
Mặc dù đây là phản ứng tương đối phổ biến trong giai đoạn mọc răng khôn, nhưng nếu không được kiểm soát, tình trạng sưng có thể tiến triển phức tạp và ảnh hưởng đến các mô quanh răng. Để hiểu rõ bản chất vấn đề, trước hết bạn cần nhận diện đúng các dấu hiệu đặc trưng của tình trạng này.
Biểu hiện của sưng nướu răng khôn
Khi bị sưng nướu răng khôn, bạn có thể nhận thấy những triệu chứng sau (các triệu chứng được sắp xếp theo cấp độ nghiêm trọng tăng dần):
Nướu ở vùng răng khôn sưng đỏ và tấy nhẹ: Đây là dấu hiệu sớm, thường xuất hiện khi mô nướu bị kích ứng hoặc viêm nhẹ.
Đau âm ỉ hoặc đau nhói vùng góc hàm: Cơn đau có thể lan sang tai, thái dương hoặc cổ tùy mức độ viêm.
Khó há miệng hoặc cảm giác cứng hàm: Tình trạng viêm có thể ảnh hưởng đến cơ nhai hoặc khớp thái dương hàm.
Khó nhai, vướng khi nuốt: Do mô nướu sưng to, dễ bị chạm vào khi nhai hoặc nuốt.
Hơi thở có mùi hôi: Vi khuẩn tích tụ tại vùng nướu sưng tạo ra mùi khó chịu dù đã vệ sinh răng miệng.
Có thể sốt nhẹ hoặc nổi hạch góc hàm: Trong các trường hợp viêm lan rộng, cơ thể có phản ứng toàn thân.
Trường hợp nặng có thể xuất hiện mủ quanh răng khôn: Mủ thường xuất hiện dưới lợi hoặc rò ra ngoài khi nhấn nhẹ.
Nguyên nhân sưng nướu răng khôn
Tình trạng sưng nướu quanh răng khôn thường là hậu quả của nhiều yếu tố tác động đồng thời đến mô nướu vùng răng số 8. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
Răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm: Khi không có đủ khoảng trống để mọc thẳng, răng khôn có xu hướng đâm vào răng bên cạnh hoặc mô mềm, từ đó gây viêm và sưng nướu tại chỗ.
Lợi trùm răng khôn: Mô nướu phủ lên bề mặt răng khôn mới mọc sẽ tạo thành một khe nhỏ, nơi thức ăn và vi khuẩn dễ bị kẹt lại, dẫn đến viêm lợi nếu không được vệ sinh kỹ.
Khó vệ sinh vùng răng khôn: Do vị trí nằm sâu trong góc hàm, răng khôn thường khó tiếp cận bằng bàn chải thông thường, khiến mảng bám và vi khuẩn tích tụ lâu ngày gây viêm nướu.
Chấn thương do nhai hoặc nghiến răng: Lực nhai mạnh, nghiến răng hoặc vô tình cắn vào vùng lợi trùm có thể gây tổn thương lặp đi lặp lại, làm mô nướu bị viêm và sưng tấy.
Suy giảm miễn dịch hoặc căng thẳng kéo dài: Khi cơ thể mệt mỏi, stress hoặc thiếu ngủ kéo dài, hệ miễn dịch suy yếu sẽ làm giảm khả năng kháng khuẩn tự nhiên, khiến mô nướu dễ bị viêm nhiễm.
Những nguyên nhân trên có thể xảy ra riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau, làm cho tình trạng sưng nướu kéo dài và khó điều trị nếu không được can thiệp đúng cách.
Răng khôn mọc lệch/ mọc ngầm và viêm lợi trùm là nguyên nhân phổ biến gây sưng nướu răng khôn
Sưng nướu răng khôn có nguy hiểm không?
Tình trạng sưng nướu quanh răng khôn không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu để kéo dài. Mặc dù ở giai đoạn đầu, cảm giác đau và sưng có thể chỉ nhẹ, nhưng nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng viêm nhiễm có thể lan rộng và ảnh hưởng đến cả răng, nướu và sức khỏe toàn thân.
Dưới đây là những biến chứng phổ biến và đáng lo ngại mà bạn cần biết:
Viêm lan rộng vào mô mềm vùng mặt và cổ
Khi vi khuẩn từ vùng nướu sưng tấn công sâu vào mô mềm quanh hàm, má hoặc vùng cổ, có thể gây ra một biến chứng gọi là viêm mô tế bào lan tỏa (cellulitis). Biểu hiện thường là sưng mặt, đau nhức dữ dội, cảm giác căng cứng ở vùng dưới hàm và khó há miệng. Nếu không điều trị sớm, viêm có thể lan đến vùng khí quản, gây cản trở hô hấp – đây là tình huống y khoa khẩn cấp.
Hình thành ổ mủ & áp xe răng khôn
Ổ viêm nếu diễn tiến nặng có thể tích tụ dịch mủ tạo thành áp xe quanh răng khôn. Khi đó, người bệnh cảm thấy đau nhói, sưng to một bên má, có thể kèm theo sốt và miệng hôi. Trường hợp này thường cần điều trị bằng kháng sinh kết hợp rạch dẫn lưu mủ tại phòng khám chuyên khoa.
Sưng hạch góc hàm
Cơ thể sẽ phản ứng với viêm nhiễm bằng cách sưng các hạch bạch huyết ở vùng cổ và góc hàm. Bạn có thể cảm nhận một hoặc nhiều cục nhỏ, đau khi ấn, gây cảm giác mệt mỏi hoặc sốt nhẹ.
Ảnh hưởng đến răng số 7
Răng khôn mọc lệch kết hợp với viêm nướu kéo dài có thể gây tổn thương răng hàm kế bên (răng số 7). Tình trạng thường gặp là sâu kẽ, tiêu xương nâng đỡ răng, viêm tủy hoặc viêm nha chu, khiến răng số 7 lung lay và giảm chức năng nhai.
Nguy hiểm với người có bệnh nền
Với những người có hệ miễn dịch suy yếu (tiểu đường, người đang xạ trị, hóa trị, dùng thuốc ức chế miễn dịch…), ổ viêm nhỏ từ răng khôn cũng có thể trở thành điểm xuất phát của nhiễm trùng toàn thân. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh phải nhập viện điều trị nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật.
Sưng nướu răng khôn bao lâu thì hết?
Thời gian sưng nướu răng khôn kéo dài bao lâu sẽ phụ thuộc vào mức độ viêm, cơ địa và cách xử lý. Nếu chỉ là sưng nhẹ do mọc răng, tình trạng này có thể tự hết trong 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, nếu có nhiễm trùng hoặc mủ, việc hồi phục có thể mất từ 7 – 14 ngày, thậm chí lâu hơn nếu không được điều trị đúng cách.
Thông thường, khi được can thiệp kịp thời, tình trạng sưng sẽ giảm dần sau vài ngày đầu và biến mất hoàn toàn sau khoảng 1 – 2 tuần. Trong trường hợp sưng kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc kèm các dấu hiệu bất thường, bạn nên đến nha khoa để được kiểm tra và có hướng xử lý phù hợp.
Sưng nướu răng khôn uống thuốc gì?
Việc dùng thuốc khi bị sưng nướu răng khôn cần được bác sĩ chỉ định dựa trên mức độ viêm, biểu hiện lâm sàng và tiền sử sức khỏe của bạn. Dưới đây là các nhóm thuốc thường được sử dụng trong điều trị:
Thuốc giảm đau và kháng viêm không steroid (NSAIDs):
Các loại thuốc như ibuprofen, diclofenac hay naproxen thường được dùng để giảm sưng, giảm đau và cải thiện khả năng há miệng. Đây là lựa chọn ưu tiên trong giai đoạn sưng nhẹ, chưa có nhiễm trùng rõ rệt. Tuy nhiên, thuốc cần được uống sau ăn để tránh kích ứng dạ dày.
Các loại thuốc không steroid
Paracetamol:
Được dùng thay thế khi người bệnh không dung nạp NSAIDs hoặc có bệnh lý dạ dày. Ngoài giảm đau, thuốc còn có tác dụng hạ sốt nếu người bệnh có phản ứng viêm toàn thân.
Kháng sinh toàn thân:
Khi có dấu hiệu nhiễm trùng như sưng lan rộng, mưng mủ, sốt hoặc nổi hạch, bác sĩ có thể kê kháng sinh như amoxicillin hoặc augmentin để kiểm soát vi khuẩn. Với những trường hợp nghi ngờ vi khuẩn kỵ khí, metronidazole thường được chỉ định kết hợp để tăng hiệu quả.
Nước súc miệng sát khuẩn chứa chlorhexidine:
Dùng dưới dạng dung dịch 0.12% – 0.2%, nước súc miệng giúp làm sạch khoang miệng, hạn chế mảng bám và vi khuẩn tại chỗ. Người bệnh được khuyên súc miệng sau khi ăn và trước khi ngủ, từ 2 – 3 lần mỗi ngày trong thời gian ngắn hạn.
Tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc theo cảm tính hoặc dùng đơn thuốc cũ. Việc dùng sai loại thuốc hoặc liều lượng có thể làm che mờ triệu chứng viêm, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn và dẫn đến biến chứng nghiêm trọng hơn.
Sưng nướu răng khôn không nên ăn gì?
Chế độ ăn có ảnh hưởng lớn đến tốc độ lành bệnh. Khi bị sưng nướu, bạn nên tránh xa các thực phẩm sau:
Đồ cay, nóng: Kích thích mô nướu đang bị viêm, làm tình trạng sưng nặng hơn.
Đồ cứng, dai: Gây áp lực lên răng khôn đang đau nhức.
Thức ăn nhiều đường: Tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, gây sâu răng và viêm lợi.
Đồ uống có gas, cà phê, rượu bia: Làm giảm hiệu quả của thuốc và tăng viêm.
Thay vào đó, bạn nên ăn thức ăn mềm, dễ nuốt như cháo, súp, uống nước ấm và bổ sung vitamin C để tăng cường miễn dịch.
Cách điều trị sưng nướu răng khôn
Việc điều trị sưng nướu răng khôn sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây viêm, mức độ tổn thương và tần suất tái phát. Trong một số trường hợp nhẹ, bạn có thể áp dụng biện pháp chăm sóc tại nhà để giảm đau và kiểm soát viêm. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, tái đi tái lại hoặc kèm theo dấu hiệu nhiễm trùng, bạn cần đến nha khoa để được can thiệp chuyên sâu.
1. Cách trị sưng nướu răng khôn tại nhà
Nếu nướu chỉ bị sưng nhẹ, chưa có dấu hiệu sốt, mủ hoặc viêm lan rộng, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
Súc miệng bằng nước muối ấm 2 – 3 lần mỗi ngày: Giúp sát khuẩn nhẹ, làm dịu mô nướu đang viêm và hạn chế vi khuẩn phát triển.
Giữ vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng: Dùng bàn chải lông mềm và chỉ nha khoa để làm sạch nhẹ nhàng vùng răng khôn, tránh để thức ăn mắc lại dưới lợi trùm.
Chườm lạnh bên ngoài má (trong 1 – 2 ngày đầu): Giúp giảm sưng tạm thời nếu cơn đau không quá nghiêm trọng.
Uống thuốc giảm đau nếu cần thiết: Có thể sử dụng paracetamol hoặc ibuprofen trong thời gian ngắn, theo hướng dẫn.
Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ mang tính hỗ trợ tạm thời. Nếu sau 2 – 3 ngày mà triệu chứng không cải thiện hoặc có xu hướng nặng hơn, bạn cần đến nha sĩ để được thăm khám.
2. Điều trị tại nha khoa
Khi tình trạng viêm sưng tái phát nhiều lần, đau kéo dài hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp can thiệp phù hợp như:
Cắt lợi trùm: Được thực hiện khi lợi che phủ một phần răng khôn gây viêm tái đi tái lại. Bác sĩ sẽ dùng laser hoặc dao chuyên dụng để loại bỏ mô nướu thừa, giúp vùng răng dễ vệ sinh và giảm nguy cơ tích tụ vi khuẩn.
Nhổ răng khôn: Trong các trường hợp răng mọc lệch, mọc ngầm, đâm vào răng số 7 hoặc gây biến chứng nặng, nhổ răng là biện pháp triệt để để loại bỏ nguồn viêm. Quy trình này được thực hiện trong môi trường vô trùng, có gây tê và chăm sóc hậu phẫu kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn.
Kết hợp điều trị bằng thuốc: Trước và sau can thiệp, bạn sẽ được kê thuốc giảm đau, kháng viêm và kháng sinh (nếu có nhiễm trùng) nhằm kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ lành thương.
Tại Nha khoa Sing, quy trình điều trị sưng nướu răng khôn được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, với trang thiết bị hiện đại như máy chụp CT Cone Beam 3D và hệ thống vô trùng chuẩn y khoa. Điều này giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân, đồng thời đảm bảo quá trình điều trị nhẹ nhàng, ít đau và hồi phục nhanh.
Điều trị sưng nướu răng khôn hiệu quả tại Nha khoa Sing
Sưng nướu răng khôn có thể bắt đầu bằng những triệu chứng đơn giản, nhưng nếu chủ quan hoặc điều trị sai cách, hậu quả có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng lâu dài. Để tránh những biến chứng không đáng có, tốt nhất bạn nên đến nha khoa uy tín để được thăm khám, chẩn đoán đúng nguyên nhân và có hướng xử lý phù hợp.
Tại Nha khoa Sing, chúng tôi có đội ngũ bác sĩ chuyên sâu trong lĩnh vực răng khôn và điều trị các bệnh lý vùng lợi, đặc biệt là Tiến sĩ Đặng Vũ Hải – người có hơn 30 năm kinh nghiệm lâm sàng, từng giữ chức Giám đốc Bệnh viện Quân Y 7, được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu "Thầy thuốc Ưu tú". Bằng việc ứng dụng các công nghệ chẩn đoán hiện đại như CT Cone Beam 3D, cùng quy trình điều trị chuẩn y khoa, Nha khoa Sing cam kết mang lại kết quả tối ưu với mức độ xâm lấn tối thiểu và thời gian phục hồi nhanh chóng.
Nếu bạn đang gặp tình trạng sưng nướu răng khôn hoặc nghi ngờ mọc răng số 8 bất thường, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và thăm khám sớm. Chăm sóc kịp thời hôm nay chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe răng miệng của bạn trong tương lai.
Mỗi phòng khám thuộc hệ thống Nha Khoa Sing được Sở Y tế các tỉnh thành thẩm định các danh mục kỹ thuật khác nhau. Quý khách sẽ được thực hiện các dịch vụ theo đúng những danh mục kỹ thuật mà Sở Y tế cho phép. Những danh mục khác sẽ được thực hiện tại bệnh viện.
Đặt lịch hẹn
Nha Khoa Sing sẽ liên hệ đến Quý Khách trong vòng 3 phút
(Tổng đài hỗ trợ làm việc từ 8h-22h mỗi ngày trừ Lễ, Tết)
