Cao răng là gì? Nguy cơ tiềm ẩn và cách điều trị hiệu quả

09:18:22 15/08/2025
Tư vấn chuyên môn bài viết
Bác sĩ, Tiến sĩ
Đặng Vũ Hải
Xem hồ sơ bác sĩ

Trong hành trình chăm sóc sức khỏe răng miệng, cao răng là một khái niệm quen thuộc nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về bản chất cũng như mức độ ảnh hưởng của nó. Cao răng không chỉ đơn thuần là lớp mảng bám đổi màu, mà nếu để lâu ngày không xử lý, nó còn là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt bệnh lý răng miệng nguy hiểm như viêm nướu, tụt lợi, tiêu xương hàm. Vậy cao răng là gì, có mấy loại, cách nhận biết và điều trị ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về hiện tượng này, đồng thời cung cấp những giải pháp hiệu quả từ chuyên gia tại hệ thống Nha khoa Sing.

Cao răng là gì?

Cao răng (vôi răng) là một dạng mảng bám đã bị khoáng hóa, hình thành từ thức ăn thừa, vi khuẩn và muối khoáng trong nước bọt, bám chặt vào bề mặt răng. Khác với mảng bám thông thường có thể làm sạch bằng đánh răng, cao răng lại có cấu trúc cứng chắc và bám rất chặt vào cổ răng và dưới nướu, không thể loại bỏ bằng các biện pháp vệ sinh thông thường tại nhà.

Bản chất của cao răng là nơi lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Những vi khuẩn này là tác nhân trực tiếp gây viêm lợi, viêm nha chu và thậm chí làm tiêu xương ổ răng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Phân loại cao răng

Không phải tất cả các loại cao răng đều giống nhau. Dựa vào nguồn gốc hình thành và đặc điểm cấu tạo, các chuyên gia chia cao răng thành hai loại chính như sau:

Cao răng nước bọt: 

Đây là loại cao răng phổ biến nhất mà nhiều người gặp phải. Loại cao răng này được hình thành từ muối khoáng trong nước bọt, thường có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt. Cao răng nước bọt thường xuất hiện ở mặt trong răng cửa hàm dưới và mặt ngoài răng hàm trên – những vị trí gần các tuyến nước bọt hoạt động mạnh.

cao-rang-1
Cao răng nước bọt

Cao răng huyết thanh: 

Đây là loại cao răng có màu nâu đỏ hoặc đen sẫm do được hình thành từ các thành phần huyết thanh trong máu, đặc biệt tại các vùng nướu đang bị viêm. Cao răng huyết thanh thường cứng hơn và bám sâu dưới nướu, gây mùi hôi khó chịu và thường đi kèm với các triệu chứng viêm nha chu.

cao-rang-2
Cao răng huyết thanh

Cao răng có mấy cấp độ?

Cao răng không chỉ khác nhau về nguồn gốc hình thành mà còn được phân chia theo mức độ tích tụ và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Theo các bác sĩ chuyên khoa tại Nha khoa Sing, cao răng được chia thành 4 cấp độ cụ thể như sau:

Cấp độ 1: 

Ở cấp độ này, lớp cao răng còn mỏng và mềm, thường có màu trắng đục hoặc hơi ngà. Bạn hầu như không nhận thấy sự tồn tại của cao răng, vì nó bám nhẹ ở viền nướu hoặc mặt trong của răng cửa dưới. Tuy nhiên, nếu không được loại bỏ kịp thời, lớp cao răng này sẽ nhanh chóng khoáng hóa và trở nên cứng chắc hơn.

Cấp độ 2: 

Khi cao răng không được làm sạch, nó sẽ tích tụ nhiều hơn và chuyển dần sang màu vàng sậm hoặc nâu nhạt. Ở cấp độ này, nướu có thể bị viêm nhẹ, sưng đỏ hoặc dễ chảy máu khi chải răng. Người có cao răng bắt đầu có biểu hiện hôi miệng do vi khuẩn tích tụ trong mảng vôi răng.

Cấp độ 3: 

Lúc này, cao răng đã trở nên cứng chắc, có màu nâu sẫm hoặc đen. Cao răng không chỉ bám trên thân răng mà còn lan sâu xuống dưới nướu, gây viêm nha chu rõ rệt. Bệnh nhân có thể gặp tình trạng chảy máu tự phát, tụt lợi nhẹ và cảm thấy ê buốt khi ăn uống đồ nóng lạnh.

Cấp độ 4: 

Đây là cấp độ nặng nhất, cao răng phủ dày đặc quanh chân răng và ăn sâu xuống các túi nha chu. Tình trạng viêm nha chu trở nên trầm trọng, khiến lợi tụt sâu, xương ổ răng bị tiêu biến, dẫn đến răng lung lay, thậm chí là mất răng. Người có cao răng độ 4 thường có hơi thở rất nặng mùi và gặp khó khăn khi ăn nhai.

Việc hiểu rõ các cấp độ của cao răng không chỉ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phát hiện và điều trị, mà còn nâng cao ý thức trong việc phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

cao-rang-4

Dấu hiệu nhận biết cao răng

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của cao răng giúp bạn chủ động điều trị kịp thời và phòng tránh được các biến chứng răng miệng nghiêm trọng. Dưới đây là những biểu hiện phổ biến:

  • Răng đổi màu ở cổ răng: Bạn có thể quan sát thấy lớp cao răng màu vàng, nâu hoặc đen bám quanh chân răng, đặc biệt ở mặt trong răng cửa hàm dưới.

  • Nướu dễ bị chảy máu: Khi bạn chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa, nướu có thể bị tổn thương và chảy máu – dấu hiệu sớm của tình trạng viêm nướu do cao răng.

  • Hơi thở có mùi hôi: Dù bạn đã vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, vi khuẩn trong lớp cao răng vẫn có thể gây ra mùi hôi khó chịu.

  • Nướu sưng đỏ, nhạy cảm: Cao răng tích tụ lâu ngày sẽ khiến nướu của bạn bị viêm, dễ đau và nhạy cảm khi ăn nhai.

  • Răng có cảm giác dày hoặc sần ở cổ răng: Khi dùng lưỡi chạm vào vùng cổ răng, bạn có thể cảm nhận rõ lớp cao răng cứng và sần sùi.

Nguyên nhân hình thành cao răng

Trong khoang miệng của bạn, mỗi khi ăn uống, các mảng bám mềm sẽ bắt đầu hình thành từ cặn thức ăn, vi khuẩn và chất nhầy trong nước bọt. Nếu không được làm sạch đúng cách, những mảng bám này sẽ dần bị khoáng hóa bởi canxi và phosphate có trong nước bọt, tạo thành cao răng cứng và bám chặt vào bề mặt răng, đặc biệt là ở vùng cổ răng và dưới nướu.

Quá trình này diễn ra âm thầm nhưng rất nhanh, thường chỉ sau 24–72 giờ nếu không vệ sinh răng miệng hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến làm tăng nguy cơ hình thành cao răng:

  • Thói quen vệ sinh răng miệng kém: Nếu bạn không đánh răng đúng cách hoặc bỏ sót những vùng răng khó tiếp cận, mảng bám sẽ tích tụ và nhanh chóng chuyển thành cao răng.

  • Không sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước: Việc chỉ dùng bàn chải thông thường không thể loại bỏ hết thức ăn thừa và mảng bám ở kẽ răng – nơi dễ bị hình thành cao răng nhất.

  • Chế độ ăn nhiều đường và tinh bột: Khi bạn tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa carbohydrate, vi khuẩn trong miệng sẽ sản sinh axit và tạo điều kiện lý tưởng cho mảng bám tích tụ.

  • Hút thuốc lá và uống đồ uống sẫm màu: Nicotine và tannin có trong thuốc lá, cà phê, trà đặc sẽ thúc đẩy quá trình khoáng hóa mảng bám và khiến cao răng hình thành nhanh hơn.

  • Hình thể răng chen chúc hoặc mọc lệch: Khi các răng mọc không đều, việc vệ sinh trở nên khó khăn, tạo môi trường lý tưởng để cao răng phát triển.

Điều trị cao răng như thế nào?

Cao răng sau khi đã khoáng hóa không thể được làm sạch bằng cách đánh răng hay dùng chỉ nha khoa tại nhà. Để loại bỏ hoàn toàn các mảng bám cứng chắc này, bạn bắt buộc phải đến nha khoa và thực hiện lấy cao răng bằng thiết bị chuyên dụng. Việc làm sạch cao răng định kỳ không chỉ giúp bảo vệ nướu và xương ổ răng, mà còn ngăn ngừa hiệu quả các bệnh lý như viêm nướu và viêm nha chu.

cao-rang-3
Trước và sau khi lấy cao răng

Tại Nha khoa Sing, quy trình lấy cao răng được thực hiện bằng máy siêu âm hiện đại, giúp loại bỏ mảng bám nhanh chóng, không đau và an toàn cho mô răng. Đội ngũ bác sĩ, trong đó có Tiến sĩ Đặng Vũ Hải – Thầy thuốc Ưu tú với hơn 30 năm kinh nghiệm, trực tiếp thăm khám và điều trị, đảm bảo mang lại hiệu quả tối ưu. Chi phí dịch vụ hiện tại là 300.000 VNĐ/lần, đi kèm hệ thống vô trùng nghiêm ngặt và tiêu chuẩn chăm sóc toàn diện từ trước đến sau điều trị.

Cách ngăn ngừa sự hình thành của cao răng

Để hạn chế cao răng tích tụ, hãy duy trì các thói quen chăm sóc răng miệng sau:

  • Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluor để loại bỏ mảng bám hiệu quả.

  • Chải răng đúng kỹ thuật và đủ thời gian (tối thiểu 2 phút/lần) để làm sạch đều các bề mặt răng, kể cả vùng trong cùng.

  • Sử dụng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước hằng ngày để làm sạch kẽ răng - khu vực mảng bám dễ tích tụ và khó tiếp cận bằng bàn chải.

  • Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều đường, tinh bột và đồ ăn dính nhằm giảm nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn gây mảng bám.

  • Tránh hút thuốc lá và hạn chế đồ uống sẫm màu như cà phê, trà đặc vì chúng làm tăng tốc độ hình thành và đổi màu cao răng.

  • Khám nha khoa định kỳ 3–6 tháng/lần để được làm sạch cao răng chuyên sâu và kiểm tra sớm các dấu hiệu bệnh lý răng miệng.

Cao răng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe răng miệng nếu không được xử lý kịp thời. Việc chủ động phòng ngừa và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn duy trì hàm răng chắc khỏe, hơi thở thơm mát và nụ cười tự tin mỗi ngày. Đừng chờ đến khi cao răng gây biến chứng mới đi khám, hãy bắt đầu từ việc lấy cao răng định kỳ tại nha khoa uy tín như Nha khoa Sing.

ĐẶT LỊCH NGAY ĐỂ NHẬN BUỔI KHÁM RĂNG MIỄN PHÍ!

Bạn đọc quan tâm

Mỗi phòng khám thuộc hệ thống Nha Khoa Sing được Sở Y tế các tỉnh thành thẩm định các danh mục kỹ thuật khác nhau. Quý khách sẽ được thực hiện các dịch vụ theo đúng những danh mục kỹ thuật mà Sở Y tế cho phép. Những danh mục khác sẽ được thực hiện tại bệnh viện.

Đặt lịch hẹn

Vui lòng để lại thông tin, nhu cầu của quý khách.
Nha Khoa Sing sẽ liên hệ đến Quý Khách trong vòng 3 phút
(Tổng đài hỗ trợ làm việc từ 8h-22h mỗi ngày trừ Lễ, Tết)

Họ tên là bắt buộc!

Số điện thoại là bắt buộc!

không đúng định dạng!

Ghi chú (nếu có ) là bắt buộc!

Tỉnh / Thành

Tỉnh / Thành là bắt buộc

Quận / Huyện

Quận / Huyện là bắt buộc

Phường / Xã

Phường / Xã là bắt buộc

Cơ sở gần nhất

Cơ sở gần nhất là bắt buộc

Gọi ngay

Đặt lịch

Chat ngay

Chi nhánh

Đặt lịch hẹn

Thông báo